W zadbaniu o powodzenie i bezpieczeństwo misji, jeszcze przed jej startem, kluczową rolę odgrywają urządzenia do obsługi naziemnej (MGSE). Ich działanie chroni przede wszystkim przed usterkami działającego w przestrzeni kosmicznej sprzętu, dzięki czemu ogranicza ryzyko strat finansowych oraz zaburzeń w prowadzonych badaniach. Wiele z tych urządzeń powstaje w naszym kraju, w firmach takich jak Sener, w którego warszawskim oddziale tworzone są zestawy MGSE na potrzeby misji Europejskiej Agencji Kosmicznej, m.in.: Euclid, Comet Interceptor czy ostatnio – misji FORUM.
Kluczowe systemy naziemnego wsparcia misji kosmicznych powstają w Polsce
fot. Europejska Agencja Kosmiczna (ESA)
Mechanical Ground Support Equipment (MGSE) to specjalistyczne urządzenia naziemne, których rola polega na wspieraniu i nadzorowaniu misji kosmicznych, od momentu przygotowań na ziemi, aż po udane zakończenie zadania w przestrzeni kosmicznej. Zaliczają się do nich między innymi urządzenia transportowe, kontenery, adaptery do testów, czy stabilizujące stelaże odznaczające się imponującymi rozmiarami i wagą nawet kilkunastu ton. MGSE służą do szeregu niezbędnych działań, takich jak testy, transport i montaż sprzętu kosmicznego przed wystrzeleniem w kosmos. Pozwala to na optymalizację parametrów sprzętu i identyfikację potencjalnych problemów jeszcze na ziemi, a tym samym ograniczenie ryzyka niepowodzenia misji.
Często skupiamy się na zaawansowanych technologicznie mechanizmach, które wysyłane są w kosmos, ale równie istotne są te pełniące rolę wsparcia podczas wszelakich operacji naziemnych. Wymagające procedury testowe, precyzyjna integracja sprzętu kosmicznego i satelity czy zadbanie o bezpieczny transport delikatnych części, zarówno na terenie hal produkcyjnych, jak i pomiędzy różnymi lokalizacjami testowymi oraz integracyjnymi na całym świecie. Wszystko to przekłada się na późniejsze działanie satelitów i znajdujących się na nich instrumentów w przestrzeni kosmicznej, minimalizuje ryzyko i ewentualne straty. Rozwój kompetencji i technologii kosmicznych nie byłby możliwy bez zaawansowanych urządzeń z pola MGSE –
mówi Jakub Pierzchała, Business Development Manager w polskim oddziale Sener.
Polska specjalizacja
MGSE są jedną z kluczowych specjalizacji polskiego sektora kosmicznego. Jednym z jego przedstawicieli jest firma Sener, której inżynierowie pracowali chociażby przy misji Euclid, gdzie odpowiedzialni byli za zaprojektowanie, wyprodukowanie i przetestowanie zestawu 13 mechanizmów do urządzeń naziemnych wspomagających montaż satelity Euclid. Był to do tej pory największy tego typu zestaw wyprodukowany w całości w Polsce. Dziś firma pracuje nad dostarczeniem nowego, rekordowego w swojej historii zestawu 15 urządzeń MGSE, do planowanej na 2029 rok misji Comet Interceptor, która ma na celu zbadanie komet i innych obiektów z Układu Słonecznego, które po raz pierwszy zbliżą się do Słońca, a także pozyskuje zupełnie nowe kontrakty, w tym do misji ESA FORUM.
Badając zmiany klimatyczne z kosmosu
W ramach projektu FORUM polscy inżynierowie z Sener zajmą się produkcją czterech urządzeń MGSE, które posłużą do integracji i testów instrumentu optycznego. Mowa tu o: Ramie Integracji Instrumentu (Instrument Integration Frame), Urządzeniu Podnoszącym Instrument (Instrument Lifting Device), Urządzeniu do obsługi testów termiczno-próżniowych (Thermal-Vacuum Fixture) i Mechanicznym Adapterze Testowym (Mechanical Test Adapter). Pierwsza część projektu zakończy się w lipcu, a druga w październiku 2024 roku. Za projekt odpowiada OHB DE.
W kontekście misji FORUM, gdzie dokładność pomiarów promieniowania jest kluczowa dla powodzenia projektu, a wysokie wymagania dotyczące czystości dla urządzeń MGSE są niezwykle ważne, MGSE odgrywają również istotną rolę w dostosowywaniu całego sprzętu do wymagających i zaawansowanych standardów nakładanych przez OHB oraz ESA.
Kluczowe systemy naziemnego wsparcia misji kosmicznych powstają w Polsce
fot. Europejska Agencja Kosmiczna (ESA)
Dostosowaliśmy mechanizmy do poziomu ISO-5, standardu dotyczącego czystości powietrza, który narzuca bardzo surowe wymagania odnośnie ilości mikroskopijnych cząstek, takich jak kurz czy pył, które mogą być obecne w powietrzu. W praktyce, utrzymanie takiej czystości oznacza minimalizację potencjalnych zanieczyszczeń, co jest kluczowe w skomplikowanych procesach pomiarowych i uzyskaniu najwyższej jakości danych. To z kolei przekłada się na pełniejsze zrozumienie wpływu gazów cieplarnianych na klimat, stanowiąc fundamentalny wkład w globalne badania atmosferyczne i zmiany klimatu -
podkreśla Przemysław Rudziński, Project Manager projektu FORUM w polskim oddziale Sener.
FORUM (Far-infrared Outgoing Radiation Understanding and Monitoring) to dziewiąta misja programu Earth Explorer Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA), mająca na celu pomiar promieniowania podczerwonego emitowanego przez Ziemię w obszarze dalekiej podczerwieni. Zadaniem misji jest zrozumienie efektu cieplarnianego, poprawienie precyzji ocen zmian klimatu i wsparcie decyzji politycznych dotyczących ochrony środowiska.
Źródło: planetpartners.pl
