Klimatologiczny i geofizyczny satelita Europejskiej Agencji Kosmicznej
GOCE kończy pracę po kilkakrotnie przedłużanej misji. Jeszcze w październiku 2013 roku rozpocznie się proces
deorbitacji. Po wyłączeniu silnika obiekt o masie przekraczającej 1000 kilogramów spadnie na Ziemię. Wiadomo jednak, że najmniejsze elementy spalą się w górnej strefie naszej atmosfery. Te, które
przetrwają zaliczą upadek. W chwili obecnej nie da się jednak przewidzieć w którym miejscu do niego dojdzie.
Deorbitacja rozpocznie się jeszcze w październiku, Autor: ESA/AOES Medialab
17 marca 2009 roku satelita GOCE należący do ESA wystartował z kosmodromu Plesieck w Rosji. Do jego głównych zadań należało badanie pola grawitacyjnego Ziemi oraz cyrkulacji wody w oceanach w stanie spoczynku. Naukowcy na podstawie danych mogli więc uzyskać informacje na temat zmian poziomu morza czy istotnych detali z zakresu geodezji i miernictwa.
Początkowo misja miała zakończyć się już po 20 miesiącach. W listopadzie 2010 roku doszło do jej przedłużenia o 18 miesięcy. Po tym okresie satelita pracuje aż do dziś. Wiadomo jednak, że jeszcze w październiku rozpocznie się deorbitacja obiektu.
Jak podkreśliliśmy planowane zakończenie pracy GOCE wiąże się z jej
spadkiem na powierzchnię Ziemi lub całkowitym spaleniem w górnych warstwach atmosfery. Masa obiektu wynosząca ponad
1000 kilogramów pozwala jednak twierdzić, że część elementów nie ulegnie całkowitemu spaleniu. Oznacza to, że podobnie jak w przypadku poprzednich deorbitacji, o których pisaliśmy na łamach naszego serwisu - także w tym przypadku będziemy mogli śledzić ruch fragmentów. W chwili obecnej nie da się jednak stwierdzić, gdzie odłamki
spadną. Tego typu informacje uzyskamy dopiero na dalszym etapie deorbitacji. O wszelkich doniesieniach będziemy informować poniżej w
relacji "godzina po godzinie".
Z całą pewnością wejście w atmosferę satelity o tak dużej masie może nam dostarczyć wielu emocji oraz ciekawych wrażeń wizualnych. Zjawisko tego typu możemy porównać do spadających jednocześnie dużych meteorów.
Każda deorbitacja satelity niesie za sobą pewne
ryzyko i niebezpieczeństwo jednak prawdopodobieństwo wyrządzenia szkód przez fragmenty spadające na Ziemię jest stosunkowo niewielkie.
Aktualną orbitę satelity
GOCE możemy śledzić w serwisach:
- heavens-above.com
- n2yo.com
- satflare.com
- satview.org
Aktualizacja:
Deorbitacja satelity GOCE - "Relacja godzina po godzinie"
22.10.2013
16:40 - Paliwo w zbiorniku satelity skończy się prawdopodobnie już 26 października. Wejście obiektu w atmosferę nastąpi za około 2-3 tygodnie.
16:59 - Obecnie jest zbyt wcześnie by prognozować miejsce upadku fragmentów.
26.10.2013
20:01 - Według wstępnych wyliczeń do wejścia satelity w atmosferę Ziemi dojdzie 9 listopada o 11:10 UTC +/- 84 godziny.
20:14 - Aktualna orbita satelity GOCE wynosi (215 km na 221 km).
28.10.2013
10:18 - Aktualna orbita satelity GOCE wynosi (213 km na 218 km). Do deorbitacji może dojść 11 listopada o 02:00 UTC +/- 84 godziny.
30.10.2013
12:31 - Aktualna orbita satelity GOCE wynosi (208 km na 214 km). Do deorbitacji może dojść 9 listopada o 11:36 UTC +/- 62 godziny.
03.11.2013
15:49 - Aktualna orbita satelity GOCE wynosi (195 km na 201 km). Dokładna data derbitacji wciąż nie jest znana. Przypuszczalnie będzie to 9.11.2013 o 11:36 UTC +/- 62 godziny.
06.11.2013
16:29 - Aktualna orbita satelity GOCE wynosi (181 km na 189 km). Do deorbitacji może dojść 10 listopada +/- 32 godziny. Miejsce upadku wciąż nie jest znane.
08.11.2013
18:00 - Aktualna orbita satelity GOCE wynosi (169 km na 176 km). Do deorbitacji może dojść 10 listopada 11:44 +/- 24 godziny UTC.
21:55 - Według wstępnych informacji, szczątki satelity mogą spaść również na terytorium Polski. Wciąż jednak są to tylko dane oparte na prognozach.
21:58 - Jeśli dojdzie do upadku fragmentów satelity na terenie Polski, to będzie to prawdopodobnie obszar wschodniej części kraju.
21:59 - Olsztyn otrzymał dziś komunikat ostrzegający o ewentualnym zagrożeniu.
22:12 - Możliwe miejsca upadku obejmą pasy dookoła całego globu. Jeden z takich pasów przebiega nad wschodnią granicą Polski - czytamy w ostrzeżeniu na stronie Urzędu Miasta w Łomży.
09.11.2013
09:33 - Aktualna orbita satelity GOCE wynosi (163 km na 170 km). Do deorbitacji może dojść 10 listopada o godzinie 11:42 +/- 20 godzin UTC.
09:33 - 10 listopada o godzinie 18:30 (czasu polskiego) dojdzie do przelotu satelity GOCE nad terytorium naszego kraju. Prawdopodobieństwo, że właśnie w tym momencie dojdzie do deorbitacji jest bardzo małe.
10:24 - Na satelitę GOCE coraz mocniej oddziałuje ziemska grawitacja. Miejsce upadku będzie znane tuż przed wejściem w atmosferę. Na tym etapie musimy polegać na obserwacjach wizualnych z całego świata.
11:13 Możliwe miejsca upadku satelity GOCE w Europie. (Dane pochodzące z
satflare.com)
(Kliknij aby powiększyć)
12:24 - Jeżeli satelita GOCE przetrwa do poniedziałku, to 11 listopada o godzinie 7:50 (czasu polskiego) dojdzie do kolejnego przelotu satelity nad terytorium naszego kraju. Prawdopodobieństwo, że właśnie w tym momencie dojdzie do deorbitacji jest bardzo małe.
13:07 - Aktualna orbita satelity GOCE wynosi (160 km na 168 km). Do deorbitacji może dojść 10 listopada o godzinie 13:26 (czasu polskiego), 12:26 (UTC) +/- 18 godzin.
14:41 - Każda godzina przybliża nas do deorbitacji. Nowe dane już wkrótce poniżej w kolejnej aktualizacji.
16:01 - Tempo spadania wzrasta. Aktualna orbita satelity GOCE wynosi (158 km na 166 km).
16:38 - Media z całego kraju zjeżdżają się do Łomży, tworząc niepotrzebne - sensacyjne materiały. Tak jak wspominaliśmy - szansa na upadek nad tym miastem wynosi 0.15% +/-, a więc ryzyko jest zdecydowanie mniejsze niż przedstawiają to niektórzy dziennikarze.
17:29 - Najnowsze dane sugerują, że do deorbitacji może dojść 10 listopada o godzinie 15:20 (czasu polskiego), 14:20 UTC +/- 17 godzin.
19:05 - Aktualna orbita satelity GOCE wynosi (155 km na 165 km).
20:44 - Wiele wskazuje na to, że po wejściu w atmosferę przetrwa około 40-50 fragmentów satelity o łącznej masie 250 kg.
10.11.2013
7:53 - Ruszamy z kolejnym dniem relacji. Aktualna orbita satelity GOCE wynosi (144 km na 154 km). Na tę chwilę nie posiadamy nowych wyliczeń dotyczących daty deorbitacji.
8:01 - Prawdopodobnie do wejścia satelity GOCE w atmosferę Ziemi dojdzie dziś po południu.
9:03 - Najnowsze dane sugerują, że do deorbitacji może dojść dziś 10 listopada o godzinie 15:25 (czasu polskiego), 14:25 UTC +/- 16 godzin - podaje SatFlare.
9:05 - Joseph Remis twierdzi, że do derobitacji dojdzie 10 listopada o godzinie 19:46 (czasu polskiego), 18:46 UTC +/- 5 godzin. Jeżeli tak się stanie, to szczątki satelity GOCE spadną w Afryce Północnej.
(Kliknij aby powiększyć)
10:17 - Najnowsze dane sugerują, że do deorbitacji może dojść dziś 10 listopada o godzinie 18:59 (czasu polskiego), 17:59 UTC +/- 10 godzin (margines błędu) - podaje SatFlare.
10:33 - Dane dotyczące godziny deorbitacji są opatrzone marginesem błędu. Im bliżej upadku satelity, tym wystąpienie ryzyka błędu będzie coraz niższe.
11:07 - Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) informuje, że do ponownego wejścia satelity GOCE w atmosferę Ziemi pozostał mniej niż 1 dzień. Do ciekawostek należy fakt, że satelita wciąż działa, jednak temperatura jednostek i podsystemów systematycznie wzrasta. Temperatura nie osiągnęła jeszcze poziomu zagrażającemu funkcjonowaniu GOCE.
11:16 - Aktualna orbita satelity GOCE wynosi (144 km na 154 km).
11:45 - Najnowsze dane sugerują, że do deorbitacji może dojść dziś 10 listopada o godzinie 20:11 (czasu polskiego), 19:11 UTC +/- 9 godzin (margines błędu) - podaje SatFlare.
13:46 - Oczekujemy na aktualne dane.
13:55 - Aktualna orbita satelity GOCE wynosi (137 km na 147 km).
14:01 - Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) w najnowszym komunikacie podaje, że do deorbitacji dojdzie dziś między 19:30 a 01:00 po północy (czasu polskiego).
14:31 Joseph Remis informuje, że do upadku dojdzie między 23:25 a 23:59. Wciąż jednak nie da się ustalić oficjalnej godziny deorbitacji. Wszelkie źródła bazują na własnych wyliczeniach.
15:38 - Najnowsze dane sugerują, że do deorbitacji może dojść dziś 10 listopada o godzinie 19:08 (czasu polskiego), 18:08 UTC +/- 6 godzin (margines błędu) - podaje SatFlare.
15:55 - Aktualna orbita satelity GOCE wynosi (134 km na 144 km).
16:25 - Przypominamy o dzisiejszym przelocie satelity GOCE nad terytorium naszego kraju w godzinach 18:26-18:29. Zachęcamy również do prowadzenia obserwacji, których rezultaty możecie opisać w komentarzach pod relacją.
16:37 - Tempo spadania wzrosło do 1,5 km na godzinę. Wciąż rejestrowany jest stopniowy wzrost prędkości.
17:38 - Najnowsze dane sugerują, że do deorbitacji może dojść dziś tj. 10 listopada o godzinie 20:57 (czasu polskiego), 19:57 UTC +/- 6 godzin (margines błędu) - podaje SatFlare.
17:49 - W związku z dużym zainteresowaniem relacją z upadku satelity może nastąpić chwilowe spowolnienie w działaniu portalu.
18:22 - Już za kilka minut satelita GOCE przeleci nad terytorium naszego kraju (18:26-18:29).
18:23 - Aktualna orbita satelity GOCE wynosi (130 km na 141 km).
18:41 - Satelita GOCE przeleciał nad Polską. Jeśli przetrwa dzisiejszą noc, to kolejny przelot nad naszym krajem będzie miał miejsce jutro tj. 11.11.2013 o godzinie 7:50 (czasu polskiego).
19:27 - Satelita GOCE znajduje się poniżej 130km wysokości - informuje Europejska Agencja Kosmiczna (ESA). Ostatni kontakt radiowy z satelitą miał miejsce o 18:30 (czasu polskiego) w naziemnej stacji Kiruna (Północna Szwecja). Następny kontakt z GOCE w stacji Kiruna będzie miał miejsce o 20:00 (czasu polskiego).
(Kliknij aby powiększyć)
20:04 - Najnowsze dane sugerują, że do deorbitacji może dojść dziś tj. 10 listopada o godzinie 23:17 (czasu polskiego), 22:17 UTC +/- 6 godzin (margines błędu) - podaje SatFlare.
20:16 - Aktualna orbita satelity GOCE wynosi (127 km na 139 km).
20:20 - O 19:56 (czasu polskiego) Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) nawiązała ponownie kontakt z satelitą GOCE w naziemnej stacji Kiruna (Północna Szwecja). Następny kontakt został przewidziany na 20:50 (czasu polskiego) w stacji Troll KSAT na Antarktydzie.
21:09 - W związku z dużym zainteresowaniem relacją z upadku satelity może nastąpić chwilowe spowolnienie w działaniu portalu. Za utrudnienia przepraszamy.
21:14 - Aktualna orbita satelity GOCE wynosi (126 km na 138 km).
21:40 - Stacja Troll KSAT na Antarktydzie nawiązała kontakt z satelitą GOCE o godzinie 20:50 (czasu polskiego) Temperatura centralnego komputera i baterii wynosi około 54° C. Kolejny kontakt został przewidziany na 22:16 (czasu polskiego).
21:44 - Według ESA do deorbitacji dojdzie dziś między 22:30 a 00:30 (czasu polskiego).
22:14 - ESA dokonuje korekty godzin upadku. Do deorbitacji dojdzie dziś między 23:30 a 01:30 po północy (czasu polskiego).
11.11.2013
6:58 - O godzinie 23:42 (czasu polskiego) nastąpił ostatni kontakt z satelitą GOCE w stacji Troll KSAT na Antarktydzie na wysokości poniżej 120km. Temperatura centralnego komputera wynosiła wtedy 80° C natomiast baterii 84° C.
Stacja Troll KSAT na Antarktydzie. - Islarsh (Kliknij aby powiększyć)
7:14 - Satelita GOCE prawdopodobnie spłonął między godziną 23:50 a 1:30 (czasu polskiego) potwierdza - Europejska Agencja Kosmiczna (ESA).
7:30 - Ostatnia znana nam orbita satelity GOCE przebiegała przez Syberię, zachodni Pacyfik, Ocean Indyjski oraz Antarktydę.
Ostatnia znana orbita. - spaceflight101.com (Kliknij aby powiększyć)
8:06 - W oficjalnym komunikacie na stronie ESA czytamy, że do spłonięcia satelity GOCE doszło o godzinie 1:00 (czasu polskiego) nad Pacyfikiem. Deorbitacja prawdopodobnie nie została zaobserwowana przez naocznych świadków.
9:11 - Czekamy na szczegółowe dane dotyczące miejsca upadku.
12:30 - ESA przy współpracy z NASA w najnowszym komunikacie informuje, że do deorbitacji doszło na południowym Atlantyku w pobliżu Falklandów o godzinie 1:16 (czasu polskiego) na przybliżonej wysokości 80 km. Fragmenty satelity mogły spaść na najbardziej wysunięte regiony południowego Atlantyku.
Miejsce upadku satelity GOCE (Kliknij aby powiększyć)
19:19 - Bill Chater (
Twitter) opublikował pierwsze zdjęcie płonących fragmentów satelity GOCE. W trakcie spalania obiektu autor przebywał we wschodniej części Falklandów. Stał się tym samym jednym z naocznych świadków zdarzenia. Oczywiście pod warunkiem, że zdjęcie jest autentyczne. By zyskać pewność pozostaje nam czekać na materiały kolejnych świadków.
21:02 - ESA potwierdza autentyczność zdjęcia.
Autor: European Space Agency, ESA
Zobacz też:
-
Deorbitacja UARS
-
Deorbitacja ROSAT
-
Deorbitacja Fobos-Grunt
-
Deorbitacja Cosmos-1484
Źródło: astronomia24.com,
esa.int,
wikipedia.org
Opracowanie: Andrzej,
Piotr
